Europosłowie: „Polska sprzeniewierzyła się wartościom Unii Europejskiej”

Parlamentarna komisja wolności obywatelskich poparła w poniedziałek decyzję Komisji Europejskiej z 20 grudnia 2017 r. dotyczącą wezwania Rady do zastosowania wobec Polski art. 7 ust. 1 Traktatu UE („wyraźne ryzyko poważnego naruszenia” wartości UE). Projekt rezolucji w tej sprawie przyjęto 33 głosami do 9, nikt się nie wstrzymał.

Posłowie wzywają Radę Ministrów UE do szybkiego podjęcia kroków przewidzianych w art. 7 ust. 1 i oczekują regularnego informowania Parlamentu o działaniach podejmowanych na każdym etapie procedury.

W rezolucji przyjętej 15 listopada 2017 r. Parlament stwierdził, że sytuacja w Polsce stwarza „wyraźne ryzyko poważnego naruszenia” wartości unijnych, w tym praworządności. Obawy posłów dotyczą przede wszystkim trójpodziału władzy, niezawisłości sądownictwa i praw podstawowych.

Dalsze kroki

Rezolucja, której projekt przyjęła w poniedziałek komisja parlamentarna, zostanie poddana pod głosowanie podczas jednej z kolejnych sesji plenarnych. Stwierdzenie przez rządy państw członkowskich UE  „wyraźnego ryzyko poważnego naruszenia” wartości UE przez Polskę, zanim nabierze mocy prawnej, wymagać będzie zatwierdzenia przez Parlament Europejski.

Procedura

Artykuł 7. Traktatu UE, który do tej pory nigdy nie był stosowany, definiuje kroki, jakie Rada (ministrowie z państw członkowskich) może podjąć w celu zapobieżenia naruszeniu fundamentalnych dla Unii Europejskiej zasad zdefiniowanych w artykule 2 Traktatu.  Stanowi też podstawę prawną dla nałożenia sankcji na państwo członkowskie, które sprzeniewierzy się tym zasadom.

Na mocy art. 7 ust. 1, z inicjatywy jednej trzeciej państw członkowskich, Parlamentu lub Komisji Rada UE może stwierdzić, że istnieje wyraźne ryzyko poważnego naruszenia wartości UE przez państwo członkowskie. Decyzja Rady w tej sprawie podejmowana jest większością czterech piątych jej członków, wymaga też zgody Parlamentu Europejskiego. Rada może również przedstawić władzom danego kraju konkretne zalecenia.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 „poważne i stałe naruszenie” unijnych zasad może zostać stwierdzone przez Radę Europejską (szefowie rządów lub państw UE) na wniosek jednej trzeciej państw członkowskich UE lub Komisji Europejskiej. W takim przypadku Rada musi podjąć decyzję jednomyślnie, a Parlament musi wyrazić zgodę.

Artykuł 7 ust. 3 przewiduje nałożenie na państwo członkowskie sankcji, na przykład zawieszenia prawa głosu w Radzie.